Tiên học lễ, hậu học văn

Từ bao đời nay, ông cha ta đã gìn giữ và bảo tồn truyền thống đạo lý của dân tộc. Mọi người luôn đối xử nhã nhặn với nhau, đó là bài học đầu tiên cho con người. Từ nhỏ, chúng ta luôn được cha mẹ dạy dỗ, nhắc nhở ghi nhớ câu tục ngữ “Tiên học lễ sau học văn”. Trải qua hàng nghìn năm văn hiến, câu tục ngữ ấy vẫn luôn nguyên giá trị, luôn là bài học quý giá cho chúng ta.

Đây là một câu tục ngữ của Trung Quốc, một trong những lời dạy của Khổng Tử. Việc “lễ” ở đây được Nho giáo quy định với lễ nghi và đạo đức phong kiến, đặt con người vào khuôn phép (trai thì tam tòng, gái thì tam tòng, tứ đức). Chỉ khi nào người ta có những lễ nghi này thì mới bắt đầu học văn. Học văn theo nghĩa cũ là học những gì được viết trong sách của các nhà hiền triết. Lời Khổng Tử khuyên con người trước hết phải học cái cốt, cái đạo làm người, rồi mới học cái khác. Giờ đây, câu tục ngữ ấy đã trở thành lời nhắc nhở nhân dân ta: ai cũng phải chú trọng đến việc tu dưỡng đạo đức, tư cách con người trước, sau mới đến học văn, chữ nghĩa.

Thật vậy, học nghi thức đầu tiên là điều cần thiết. Vì vậy, từ nhỏ em đã biết lễ phép qua những câu hát ru của bà, của mẹ từ những câu ca dao, câu ca dao đúc kết nhiều truyền thống đạo đức tốt đẹp. Lớn lên một chút, cha mẹ đã hướng dẫn chúng ta cách cư xử từ những điều đơn giản nhất như: “cảm ơn”, “cám ơn”, “vâng” với người lớn tuổi… hay đi nói, ngoảnh lại vậy. lễ nghĩa đạo đức ấy gần như bắt nguồn từ ý thức của mỗi chúng ta trước khi bước chân vào trường học, tức là chúng ta đã học được phép lịch sự trước hết từ trong gia đình. người thân, bạn bè yêu quý và giúp đỡ những người xung quanh. chúng cũng đóng vai trò chủ đạo và có mối quan hệ mật thiết với nhau.

Nếu một đứa trẻ ở nhà không vâng lời cha mẹ, ngỗ nghịch và vô kỷ luật thì ở trường không thể là học sinh ngoan và chắc chắn sẽ không bao giờ là một công dân tốt trong tương lai. Chúng ta cũng phải hiểu rằng gia đình là tế bào của xã hội, nếu gia đình không có nề nếp, nề nếp sẽ dẫn đến xã hội rối loạn, không thể tiến lên văn minh. Bài học đạo lý làm người này không bao giờ cũ, vẫn còn nguyên giá trị mãi mãi qua thời gian. Vì vậy, học tri thức văn hóa có thể học mười năm, còn học làm người ta học cả đời. Vì vậy, câu tục ngữ là bài học cũng như lời cảnh báo đối với những ai coi thường đạo đức và sự hình thành nhân cách của con người.

Tóm lại, đạo đức là cái đáng quý nhất, đáng trân trọng vì nó thể hiện phẩm giá của con người. Vì vậy, bài học làm người, bài học về sự “tôn trọng” luôn là bài học đầu tiên, bài học mà suốt cuộc đời ai cũng học được. Nếu chúng ta cố gắng làm công dân tốt thì nên cắm câu “Tiên học lễ, hậu học văn”. Ngoài ra, chúng ta cũng nên tâm niệm lời dạy của Bác Hồ kính yêu: Có tài mà không có đức là người vô dụng, có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó.